توضیحات
تسمه مسی یکی از انواع ابزارهای لازم برای اتصال است که به دلیل ویژگیهایی چون مقاومت بالا در برابر خوردگی، رسانایی عالی و استحکام بالا مورد توجه صنایع قرار گرفته است. در این مطلب به بررسی چیستی و کاربردهای متعدد این ابزار اتصال و نحوه نصب و نگهداری از آن پرداختهایم. همچنین، نکات و فاکتورهای مهم در خرید تسمه مسی مناسب را نیز بیان کردهایم. پس، اگر قصد انتخاب این نوع از اتصالات را برای پروژههای خود دارید، با ما در این راهنما همراه باشید.
منظور از تسمه مسی چیست؟
تسمه مسی نوعی قطعه است که ساختار آن را مس ۹۹٪ یا آلیاژهای مسی تشکیل میدهد. این تسمههای مس به دلیل ساختار پیچیده و امکان انشعاب بالایی که دارند، در ساخت ابزارهای الکتریکی یا تابلوهای برق صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد.
کاربردهای تسمه مسی
تسمه مسی قابلیتهای متعددی مانند شکلپذیری و مقاومت بالایی در برابر عواملی چون خوردگی، رسانایی الکتریکی و نشت دارد. همین مسئله باعث شده تا این تسمهها تبدیل به یک انتخاب فوقالعاده در صنایع مختلف باشند. از جمله کاربردهای این تسمه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سیستم ارتینگ
از جمله اصلیترین کاربردهای تسمه مسی میتوان به نقش آن سیستم ارتینگ یا اتصال به زمین در کنار میله ارت اشاره کرد که در پروژههای ساخت و ساز بهعنوان یک عامل مهم مورد استفاده قرار میگیرد. در این سیستم، تسمههایی با جنس مسی، به دلیل رسانایی بالایی که دارد و پایداری مناسب در مقابل عوامل محیطی، بهترین عملکرد را خواهد داشت.
سیستمهای حفاظت و صاعقهگیر
سیستمهای صاعقهگیر یکی از حساسترین موارد هستند که تنها از طریق تسمههای مسی قابلیت اجرا دارند. زیرا، این تسمهها با مقاومت بسیار بالایی که دارند، میتوانند یک مسیر معین و مناسب را برای هدایت نیروی صاعقه به زمین را ایجاد کنند.
سیستمهای الکتریکی و الکترونیکی
جنس مسی این تسمه باعث شده تا رسانایی بالایی را از آن خود کند. در نتیجه، در امور مربوط به تولید یا اتصال الکتریکی و دیجیتال کاربردهای زیادی دارد. شما میتوانید تسمه مسی را در کانکتورها، بردهای مدار و اجزای الکتریکی که نیازمند استاندارد الکتریکی سبز هستند، مشاهده کنید.
کاربردهای دریایی و فراساحلی
از آنجاییکه، تسمههای مسی مقاومت بالایی در خوردگی دارند، یک عامل عالی برای جلوگیری از نشتی به شمار میروند. در نتیجه، در فضاهای باز یا حتی زیر آب مورد استفاده قرار میگیرند. اتصالات مسی در کشتیسازی، سکوهای نفتی فراساحلی و محیطهای خاصی که قرار گرفتن در معرض آب شور و شرایط سخت رایج است، استفاده میشوند.
سیستمهای تهویه مطبوع
مس علاوهبر مقاومت در برابر خوردگی، در برابر دما نیز مقاومت بالایی از خود نشان میدهد. به همین علت، در سیستمهای گرمایش، تهویه هوا و تهویه مطبوع HVAC در کنار سازههایی خنک کننده و مبدلهای حرارتی از این تسمهها استفاده میشود. رسانایی حرارتی بالای تسمه مسی این امکان را میدهد تا تنظیم دما بهراحتی صورت بگیرد.
صنعت خودروسازی
تسمههای مسی به دلیل استحکام و مقاومت در برابر سایش و پارگی در شرکتهای خودروسازی مورد استفاده قرار میگیرند. آنها در ساختار موتورها، سازههای برقی و سازههای ترمز کاربرد دارند.
کاربردهای معماری و تزئینی
این تسمهها به دلیل جذابیتها و زیبایی که دارند، در تولیدات معماری و تزئینی استفاده میشوند. میتوان آنها را در مبلمان، اتصالات و عناصر تزئینی خاصی که از شکوه و پلاتینیوم مس بهره میبرند، شناسایی کرد.
مزایا و معایب تسمه مسی
این نوع از اتصالات، مزایا و معایب خاص خود را دارند که در ادامه آنها را بررسی کردهایم.
مزایای تسمه مسی عبارتند از؛
- رسانایی الکتریکی عالی
از جمله مهمترین مزایای تسمه مسی باید به رسانایی بالای الکتریکی آن اشاره کرد. همین مسئله باعث شد تا این تسمهها بهترین گزینه برای سیستم الکتریکی و دیجیتالی باشند. این رسانایی بالا باعث شده تا از خطرات و خطاهای الکتریکی کاسته شده و دستگاه مورد نظر بهطور استانداردتری عمل کند.
- مقاومت در برابر خوردگی
مس در واقع در برابر خوردگی مقاوم است، به خصوص در محیطهای دریایی و تجاری که در معرض رطوبت و شرایط سخت قرار دارند. این مقاومت در برابر خوردگی تضمین میکند که اتصالات مسی طول عمر طولانی داشته باشند و حتی در شرایط سخت نیز استحکام خود را حفظ کنند.
- رسانایی حرارتی
تسمههای مسی رسانایی حرارتی فوقالعادهای دارند که به آنها اجازه میدهد تا گرما را به طور موثری دفع کنند. این ویژگی به ویژه در صنایع مرتبط با مدیریت دما و اتلاف گرما مانند دستگاههای مجازی و مبدلهای حرارتی، مفید است.
- چکشخواری و انعطافپذیری
مس یک فلز چکشخوار و انعطافپذیر است. به همین دلیل میتوان آن را به مدت طولانی و بدون شکستن شکل داد. این امر باعث میشود که تسمه مسی انعطافپذیر و کار با آن آسان بوده و امکان تولید دقیق و سفارشیسازی محصول موردنظر فراهم باشد.
- جذابیت زیباییشناختی
مس ظاهری نفیس و جذاب دارد که میتواند به محصولات تزیینی و دکوری جلوهای زیبا ببخشد. رنگ و درخشندگی طبیعی آن، تسمههای مسی را به انتخابی محبوب در کاربردهای تزئینی و مبلمان لوکس تبدیل کرده است.
معایب تسمههای مسی
اگرچه تسمه مسی مزایای قابل توجه زیادی دارد اما محدودیتها یا معایبی نیز خواهد داشت که ممکن است بر مناسب بودن آنها برای یک کاربرد خاص تاثیر بگذارد. این معایب میتواند به طراحان و مهندسان کمک کند تا هنگام انتخاب مواد و طراحی پروژهها تصمیمات آگاهانهتری بگیرند.
در اینجا شرح مفصلی از چندین عیب کلیدی تسمههای مسی آورده شده است:
- هزینه بالاتر است
مس عموما گرانتر از سایر فلزات مانند فولاد یا آلومینیوم است. این امر به ویژه در تولید در مقیاس بزرگ یا پروژههای حساس به هزینه، که در آنها استفاده از تسمه مسی میتواند هزینههای مواد را به میزان قابل توجهی افزایش دهد، اهمیت دارد.
- مقاومت نسبتا کم
اگرچه خواص فیزیکی مس از بسیاری جهات عالی است، اما استحکام و سختی آن از برخی فلزات دیگر، به ویژه فولاد یا آلیاژهای خاص، کمتر است. این بدان معناست که پرچهای مسی ممکن است بهترین انتخاب در کاربردهایی که در معرض بارهای سنگین یا فشار مکانیکی شدید هستند، نباشند.
- وزن
چگالی مس نسبت به استحکام آن به این معنی است که این تسمهها سنگینتر از تسمههای آلومینیومی با اندازه یکسان هستند. در صنایعی مانند هوافضا و خودروسازی، که کاهش وزن یک ملاحظه اصلی در طراحی است، استفاده از این ابزار ممکن است وزن کلی سازه را افزایش دهد.
انواع تسمه مسی از نظر جنس
تسمههای مسی از منظر معیارهای متعددی دستهبندیهای مختلفی دارند. این تسمهها از لحاظ جنس به دو حالت کلی تقسیم میشوند که عبارتند از؛
- تسمه مسی نرم یا انعطافپذیر
تسمههای مسی در ضخامت پایین، نرم و انعطافپذیر هستند که در اصطلاح به آن آنیل شده نیز میگویند. این نوع از تسمهها به دلیل انعطاف بالایی که دارند، به راحتی شکل گرفته و در امور الکتریکی مثل ارت مورد استفاده قرار میگیرند.
- تسمه مسی سخت
تسمههای مسی سخت که همان نورد سخت شده هستند، در سازهها وتولیدهایی با ضخامت بالا که نیاز به تحمل فشار بالایی است، کاربرد دارند و دیگر به شکل تسمه نیستند. بلکه آنها را به شکل شمشهای سخت شده خواهید یافت.
انواع تسمه مسی از نظر روکش و آبکاری
علاوهبر جنس، تسمههای مسی از لحاظ روکش و آبکاری نیز انواع مختلفی دارند که به شرح زیر است:
- بدون روکش
این مدل از تسمهها همان تسمههای مسی ۹۹٪ خالص هستند که به شکل سخت و حالت شمش تولید میشوند و اکثرا در امور کلی و عمومی مورد استفاده قرار میگیرند.
- قلع اندود
این مدل از تسمههای مسی با روکش قلع هستند که به آن تسمه مسی قلع اندود میگویند. روکش قلع باعث شده تا توانایی الکتریکی تسمه افزایش یافته و در صنایعی چون نفت و گاز کاربرد بهتر و بیشتری داشته باشند.
- نقره اندود
مدل دیگری از روکشهای تسمه مسی وجود دارد که به آن نقره اندود میگویند. این روکش نقرهای باعث افزایش مقاومت این تسمه شده و آن را به یک گزینه عالی در سیستمهای ارتینگ تبدیل میکند.
نکات مهم در خرید تسمه مسی
برای اینکه خرید تسمه را به بهترین نحو ممکن انجام دهید، باید به چند عامل توجه کنید:
۱. هدف و نوع استفاده
شما باید به این نکته توجه داشته باشید که در چه امر یا صنایعی از تسمههایی با جنس مس استفاده میکنید. از آنجاییکه، ضخامت و جنس روکشهای این تسمه متنوع است، این یک عامل کلیدی و تعیینکننده در خرید محسوب میشود. مثلا؛ در سیستم ارتینگ عادی ساختمانی تسمه مسی نرم استفاده میشود اما در سازههای بزرگتری چون نیروگاهها، از نمونه سخت آن استفاده خواهد شد.
۲. تعیین جنس مناسب
پوششها و جنس روکشها تنها برای تفاوت در ظاهر تسمهها نیستند بلکه عاملی مهم در میزان مقاومت آنها محسوب میشوند. همانطور که گفته شد، شما باید براساس شرایط و فضای کاری خود تسمه مسی را انتخاب کنید. جنس تسمه باید مطابق با شرایط جوی و فاکتورهای مکانیکی مدنظر شما باشد. مثلا برای صاعقهگیر از تسمههای مسی قلع اندود استفاده میشود.
۳. تعیین ضخامت و اندازه
تسمه مسی نوعی اتصالدهنده است. بنابراین، مهم است که سازه یا سازههایی که قرار است با یکدیگر متصل شوند را در نظر گرفته و اندازه تسمه را مطابق با آن تعیین و خریداری کنید. طول تسمه با ضخامت موادی که به هم متصل خواهند شد، رابطه مستقیم دارد. همچنین، باید در انتخاب شکل و مدل سر آن نیز دقت به خرج دهید.
۴. نوع سازگاری
سازگاری بین تسمهها و موادی که به هم متصل میکنند برای یک اتصال قابل اعتماد بسیار مهم است. برای اطمینان از سازگاری و هماهنگی تسمهها، در نظر گرفتن چندین عامل مهم است.
ابتدا، مشخص کنید که آیا تسمههای مسی مورد نظر شما توانایی تحمل بار الکتریکی لازم برای ایجاد اتصال ایمن را فراهم میکنند یا خیر. علاوهبر این، باید اطمینان حاصل کنید که تسمه مسی به درستی با انواع اتصالات و پیکربندی در سازه مطابقت دارد.
۵. شرایط محیطی
همیشه شرایط محیطی و جوی را در خرید تسمه مسی در نظر بگیرید؛ زیرا استفاده از تسمههای مقاوم در برابر خوردگی و آب و هوا میتواند به بهبود دوام آنها در طول زمان کمک کند.
برای جلوگیری از خوردگی که در اثر تماس فلزات مختلف با یکدیگر اتفاق میافتد و میتواند باعث افزایش فرسایش شود، انتخاب تسمههایی که از مواد مشابه یا با مقاومت مشابه سازه اصلی ساخته شدهاند، مهم است.
استانداردهای موجود برای تسمه مسی
دارا بودن استانداردهای جهانی و مهم، یکی از عوامل مهم در خرید انواع تسمه مسی با برندهای مختلف است. از جمله مهمترین استانداردهای موجود میتوان به موارد زیر اشاره کرد؛
- استاندارد IEC
این استاندارد تضمینکننده الزامات امنیتی برای تطبیق محصول با محیط زیست و کارایی آن در صنایع مختلف است. مثلا استاندارد IEC62305 مربوط به کارایی صاعقهگیرها بوده درحالیکه IEC60364 متعلق به کیفیت محصولات حوزه ارتینگ است.
- استاندارد DIN
این استاندارد نیز تعیینکننده کیفیت و امنیت محصول برای استفاده در صنایع مختلف است.
- استاندارد ASTM
این استاندارد در زمینه تعیین کیفیت مواد شیمیایی و پتروشیمی به کار رفته در ساخت محصولاتی چون تسمه مسی کاربرد دارد.
- استاندارد ISIRI
این استاندارد یک استاندارد ملی برای ایران است که سایر استانداردها را تایید یا رد میکند. برای مثال، ISIRI11024 مربوط به محصولات سیستم ارتینگ است.
نصب و نگهداری تسمه مسی
نصب تسمه مسی کاملا به صنعت و دو مادهای که قصد اتصال آن را دارید، بر میگردد. همچنین، در فرایند نصب باید به عوامل کلیدی چون شرایط جوی و محیطی، جریان الکتریکی و شدت آن و فاکتورهای کلیدی برای حفظ طول عمر تسمه توجه کنید. در نهایت، کیفیت کارایی این تسمه کاملا به نوع نصب و اجرای آن بستگی دارد. یعنی، اگر به درستی و با توجه به سازه موردنظر صورت نگیرد، اتصال موفق نخواهد بود. برای نگهداری تسمه مسی نیز میتوانید پیشنهادهای زیر را انجام دهید:
- قبل از نصب، سطح مورد نظر برای اتصال را از هرگونه زنگزدگی یا گرد و خاک پاک کنید.
- محل اتصال را با ابزار مناسبی چون چسب مسی یا PVC محکم کرده و بپوشانید.
- از تماس با مواد شیمیایی خورنده جلوگیری کنید.
- در دورههای زمانی مختلف از محل اتصال دیدن کنید تا بتوانید به موقع نسبت به خرابی یا وجود مواد اضافه واکنش نشان دهید.
- لکهها و کثیفی سطح اتصال را با برس آغشته به جوش شیرین یا سرکه پاک کنید.
کلام پایانی
تسمه مسی گزینهای مناسب با کاربردهای متنوع محسوب میشود که در ساخت و اتصالات متعددی به کار میرود. مزایایی مثل مقاومت و رسانایی الکتریکی بالا این محصول را تبدیل به یک انتخاب عالی برای صنایع مختلف کردهاست که در این مطلب کوشیدهایم که به آنها اشاره کنیم. امیدواریم که نکات گفته شده برای شما مفید و کاربردی باشند.–
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.