گلند چیست؟
اگر به تابلو برق(یا هر محفظهای که دارای ورودی یا خروجی کابل است) دقت کنید، معمولاً در بخش کناری یا زیرین آن سوراخ گردی وجود دارد که کابلها از طریق آن وارد محفظه میشوند، اما به دلیل لبههای تیز تابلو، کابلها به واسطه قطعهای پلاستیکی یا فلزی به نام گلند عبور داده میشوند تا علاوه بر محافظت از کابل دربرابر لبههای تیز محفظه، از ورود گرد و خاک، آب و… جلوگیری کند.
انواع گلند کابل
این قطعه در انواع مختلفی از نظر جنس و کاربرد ساخته شده و به فروش میرسند که هرکدام دارای کاربردها و ویژگیهای خاص خود هستند؛ در ادامه به معرفی کامل و جامع هر مورد میپردازیم:
گلند پلاستیکی
گلند پلاستیکی معمولاً با متریال پلی آمید ساخته میشود که ویژگیهای آن سبک بودن، قیمت به صرفه نسبت سایر انواع آن و مقاومت ضعیف دربرابر خورندگی صرفاً دربرابر اسیدهای ضعیف، گریسها و آب نمک است از نقاط ضعف آن میتوان به مقاومت پایین در محیطهایی با دمای بالا اشاره کرد.
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| جنس | پلی آمید (PA6) |
| درجه حفاظت | IP68 |
| دمای کاری | -۲۰ تا +۸۰ C |
| سطح مقاومت | مقاوم در برابر ضربه، فشار و تابش خورشید |
| کاربرد | مناسب برای کابلکشی در تابلوهای برق، تجهیزات روشنایی خیابانی و دستگاههای صنعتی سبک |
گلند فلزی
گلند فلزی در متریالهای مختلفی از جمله برنج یا آلومینیوم یا استیل ساخته میشود که مزیت اصلی آن به نسبت نوع پلاستیکی مقاومت بسیار بهتر در شرایط آب و هوایی مختلف و خورندگی است؛ دمای کاری آن بیشتر از انواع دیگر بوده در مقابل اما قیمت بالاتری هم دارد.
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| جنس | برنج، آلومینیوم یا استیل |
| درجه حفاظت | IP67 یا IP68 |
| دمای کاری | -۴۰ تا +۱۰۰ C |
| سطح مقاومت | مقاوم در برابر ضربه، فشار، خوردگی و شرایط محیطی سخت |
| کاربرد | مناسب برای کابل کشی در تابلوهای صنعتی، تجهیزات مکانیکی و محیطهای پرخطر |
گلند برنجی
گلند برنجی یکی از انواع گلند فلزیست که از ترکیب مس و روی ساخته شده و برخی از آنها دارای روکشی از جنس فلز نیکل یا کروم روی است که باعث افزایش طول عمر و کارکرد این قطعه مقابل خوردگی و زنگ زدگی در مناطق مرطوب میشود. به نسبت نوع پلاستیکی قیمت بالاتری دارد اما از مدل آلومینیومی و استیل ارزانتر است.
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| جنس | برنج (آلیاژ مس و روی) با پوشش نیکل یا کروم |
| درجه حفاظت | IP67 یا IP68 (بسته به مدل) |
| دمای کاری | -۴۰ تا +۱۰۰ °C |
| سطح مقاومت | مقاوم در برابر ضربه، خوردگی بالا مخصوصاً در محیطهای دریایی و صنعتی سخت |
| کاربرد | مناسب تابلوهای صنعتی، صنایع دریایی و محیط های با رطوبت بالا |
گلند استیل
این نوع، از فلز استنلس استیل یا استیل ضد زنگ ۳۰۴ یا ۳۱۶ ساخته میشود که نسبت به انواع قبلی مقاومت بیشتری دارد؛ مقاومت بالا و ضد زنگ بودن موجب شده تا قیمت بالاتری به نسبت سایر مدلها داشته باشد؛ همچنین به دلیل ویژگی ضد زنگ بودن در محیطهای بیرونی یا مکانهایی که شرایط آب و هوایی خاص دارند از جمله کارخانههای جنوب کشورمان ایران، از محبوبیت بالایی برخودار است.
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| جنس | فولاد ضد زنگ (استیل ۳۰۴ یا ۳۱۶) |
| درجه حفاظت | IP68 یا بالاتر |
| دمای کاری | -۵۰ تا +۱۵۰ C |
| سطح مقاومت | مقاوم در برابر خوردگی شدید، حرارت بالا، ضربه و شرایط محیطی بسیار سخت |
| کاربرد | مناسب برای صنایع غذایی، دارویی، نفت و گاز، محیطهای خورنده و شرایط حساس به بهداشت |
گلند آلومینیومی
این متریال دارای چگالی بسیار کمی بوده و وزنش حدود یک سوم فولاد است! مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد و نا رساناست، عدم ایجاد جرقه از ویژگیهای مهم این نوع محسوب میشود که موجب محبوبیت آن در مناطق مستعد انفجار و حساس میشود.
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| جنس | آلیاژ آلومینیوم |
| درجه حفاظت | IP65 تا IP67 |
| دمای کاری | -۴۰ تا +۹۰ C |
| سطح مقاومت | مقاوم در برابر خوردگی و فشار متوسط |
| کاربرد | مناسب برای کابل کشی در تجهیزات سبک صنعتی، تابلوهای برق و دستگاه های قابل حمل |
گلند ضد انفجار
گلند ضد انفجار برای محیطهایی ساخته شده است که در آنها انتشار گاز وجود دارد و با کوچکترین جرقه، امکان ایجاد یک فاجعه بزرگ اعم از آتشسوزی یا انفجار وجود دارد لذا در این مناطق از این مدل استفاده میشود تا در صورت ایجاد اتصالی یا جرقه در تابلو برق یا جعبه تقسیم این قطعه اجازه خروج این نشتی به بیرون را ندهد و از هر گونه حادثهای جلوگیری کند.
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| جنس | انواع فلزی یا پلاستیکی |
| درجه حفاظت | IP66 تا IP68 با استاندارد ضد انفجار Ex d یا Ex e |
| دمای کاری | -۴۰ تا +۱۲۰ C |
| سطح مقاومت | مقاوم در برابر ضربه، فشار بالا، خوردگی و جرقه زنی |
| کاربرد | مناسب برای محیط های خطرناک و انفجاری مثل صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و معادن |
گلند آرموردار
برخی از کابلها دارای زره محافظ(آرمور) هستند که برای استفاده از آن و قفل کردن این زره از گلند آرموردار یا اصطلاحاً SWA استفاده میشود؛ با ترکیب این مدل، میتوان کابل را به سیستم ارتینگ متصل نمود تا نشتی احتمالی الکتریسیته از این طریق خارج شود.
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| جنس | برنج با پوشش نیکل، استیل یا آلیاژ مقاوم |
| درجه حفاظت | IP66 تا IP68 |
| دمای کاری | -۴۰ تا +۱۲۰ °C |
| سطح مقاومت | مقاوم در برابر ضربه، خوردگی، فشار و تنش مکانیکی کابل های آرموردار |
| کاربرد | مناسب برای اتصال و آب بندی کابلهای آرموردار و فراهم کردن امکان اتصال به سیستم ارت |
جدول مقایسه مشخصات تمام انواع گلندهای کابل
| ویژگیها | گلند جنس پلاستیک | گلند جنس برنج | گلند جنس استیل | گلند جنس آلومینیوم | گلند آرموردار | گلند ضد انفجار |
|---|---|---|---|---|---|---|
| جنس بدنه | پلیآمید | برنج با آبکاری نیکل | استنلس استیل ۳۰۴ یا ۳۱۶ | آلومینیوم | برنج با آبکاری نیکل یا استیل ضد زنگ | برنج با آبکاری نیکل یا استیل ضد زنگ مقاوم در برابر انفجار |
| مقاومت در برابر خوردگی | بالا | متوسط | بسیار بالا | بالا | بسیار بالا | بسیار بالا |
| مقاومت مکانیکی | متوسط | بالا | بسیار بالا | بالا | بسیار بالا (برای کابلهای سنگین) | بسیار بالا (دارای استاندارد ضد انفجار) |
| مقاومت در برابر حرارت | تا حدود ۱۰۰ درجه سانتی گراد | ۱۲۰–۱۵۰ درجه سانتی گراد | بیش از ۲۰۰ درجه سانتی گراد | حدود ۱۵۰–۱۸۰ درجه سانتی گراد | ۱۲۰–۲۰۰ درجه سانتی گراد | بیش از ۲۰۰ درجه سانتی گراد |
| وزن | سبک | متوسط | سنگینتر | سبک تر از برنج و استیل | متوسط تا سنگین | سنگین تر |
| خاصیت ضد الکتریسیته | دارد (غیر رسانا) | رسانا | رسانا | رسانا | رسانا | رسانا |
| درجه حفاظت (IP) | IP65 تا IP68 | IP66 تا IP68 | IP68 یا بالاتر | IP66 تا IP68 | IP68 یا بالاتر | IP68 یا IP69K |
| مناسب برای محیط مرطوب | بله (با آب بندی خوب) | بله | کاملا مناسب | مناسب اما کمتر از استیل | کاملا مناسب | کاملا مناسب و ایمن در محیط های پرخطر |
| کاربرد رایج | تابلوهای داخلی و پروژه های سبک | تابلوهای صنعتی و فضاهای نیمه مرطوب | صنایع دریایی، نفت و گاز | تابلوهای سبک و پروژه های نیاز به حمل | کابل کشی صنعتی و زیرزمینی با کابلهای آرموردار | تجهیزات و تأسیسات مناطق مستعد انفجار |
| قیمت | اقتصادی | متوسط | بالا | متوسط (بین برنجی و استیل) | بالا | بسیار بالا |
| نصب آسان | بله | تقزببا آسان | نیاز به دقت و ابزار بیشتر | تقریبا آسان | نیاز به دقت و ابزار مناسب | نیاز به دقت بالا و رعایت استاندارد ایمنی |
چرا از گلند استفاده میکنیم؟ کاربردهای مشترک
- جلوگیری از آسیب به کابل توسط لبههای تیز تابلو برق، محفظه یا دستگاه مورد نظر
- آب بندی کردن و جلوگیری از ورود گرد و غبار، رطوب، حشرات، تشعشات و…
- موجب ثابت شدن کابل در جای خود شده و از ایجاد فشار یا کشیده شدن آن جلوگیری میکند
- با استفاده از نوع ضد انفجار ایمنی در محیطهای مستعد خطر بسیار بالا میرود
چه سایز گلندی برای چه سایز کابلی؟
بر روی هر قطعه گلند شماره ای حک شده است که بیانگر سایز آن است که بر اساس سه استاندارد جهانی تعیین میشود. برای اینکه بدانید قطعه مذکور برای چه سایز کابلی مناسب است اول باید بدانید بر اساس کدام استاندارد نامگذاری شده و سپس جدول راهنمای آن استاندارد را مشاهده کنید تا بدانید برای چه سایز کابلی مناسب است.
مثلا اگر روی اتصالی M12 حک شده بود یعنی بر اساس استاندارد متریک نامگذاری شده، پس از بررسی جدول راهنمای استاندارد متریک متوجه میشویم که سایز گلند کابل M12 مناسب برای کابل با قطری در محدوده ۳-۶.۵ میلی متر است. در ادامه به معرفی این ۳ استاندارد میپردازیم و پی دی اف جداول راهنمای سایز آنها را به رایگان در اختیارتان قرار میدهیم:
- متریک (METRIC) : رایج ترین استاندارد سایزبندی که بیشتر در اروپا و اسیا استفاده میشود و با نماد M نشان داده شده، بر حسب میلی متر است و از M12 تا M90 را شامل میشود.
- پی جی (Panzer Gewinde): استانداردی آلمانیست که به نسبت متریک قدیمی تر است که با نماد PG نمایش داده میشود و از PG7 تا PG47 سایزبندی میشود.
- ان پی تی (National Pipe Thread): استانداردی تعیین شده از کشور آمریکاست که در آن قطر رزوه گلند را بر حسب اینچ محاسبه میشود و سایزبندی آن از ۱/4NPT تا ۲.۱/4NPT را شامل میشود.
درجه حفاظت IP هر گلند نشانگر چیست
- IP 67 : قطعات با این درجه حفاظت ضد آب هستند به طوری که قادر به تحمل غوطه وری در آب بین پانزده سانتی متر تا یک متر به مدت ۳۰ دقیقه را دارند. در شرایط سخت آب و هوایی و در برابر گرد و غبار دوام طولانی مدت دارند.
- IP 68 : قطعات با این درجه حفاظت دارای بالاترین خاصیت ضد آب بوده و میتوانند ورود گرد و غبار را به طور کامل متوقف کنند و به طور مداوم تحت فشار قرار بگیرند.
- IP 69 : قطعات با این درجه حفاظت دارای خاصیت حفاظت در برابر آب پرفشار هستند و در مقابل درجه حرارت بالا مقاوم بوده هیچگونه ورود گرد و غباری ندارند.
اجزاء تشکیل دهنده گلند
همانطور که در تصویر مشاهده میکنید اجزای تشکیل دهنده این قطعه شامل موارد زیر میشوند:
- مهره
- واشر
- آب بند
- بخش میانی
- حلقه گیرنده(رینگ فشاری)
- بدنه
مراحل نصب گلند کابل بر روی تابلو برق
- انتخاب سایز مناسب: طبق توضیحات بالاتر و فایل پی دی اف سایز مناسب کابل خود را انتخاب کنید
- آمادهسازی کابل: روکش بیرونی کابل رو به اندازه لازم جدا کنید
- رد کردن قطعات از روی کابل: اول مهره و بعد آب بند را روی کابل بندازید(قبل از اتصال به جعبه)
- سوراخکاری یا استفاده از سوراخ موجود روی جعبه: سوراخ باید با قطر گلند همخوانی داشته باشد
- قرار دادن روی جعبه تقسیم: این اتصال را از سوراخ جعبه رد کنید
- عبور دادن کابل از داخل: کابل را تا جایی که مورد نیاز است وارد جعبه کنید نه کمتر نه بیشتر
- بستن مهره: مهره را سفت کنید تا جایی که آب بند و حلقه گیره کابل را محکم بگیرند
- بررسی آببندی و محکم بودن: مطمئن شوید کابل تکان نمیخورد و آب بندی تکمیل شده است
برای مشاهده جزئیات آموزش عملی این ۸ قدم و انجام دقیقتر مراحل میتوانید طبق ویدیو آموزشی زیر اقدام کنید:
نکات مهم در انتخاب گلند
- انتخاب جنس بر اساس محیط مورد استفاده : جنس و نوع این قطعه در مقاومت آن بسیار موثر است لذا هر محیطی نیازمند قطعه مناسب به خودش است: ۱- محیط خشک و معمولی ۲- محیط مرطوب و با خورندگی بالا ۳- محیطی دارای گرد و غبار زیاد ۴- محیط مستعد انفجار و… هر کدام از این شرایط نیاز به قطعه خاص خودش است که طبق جدول مشخصات و راهنما میتوانید نزدیکترین ویژگیها به محیط خود را در آنها پیدا و انتخاب کنید.
- انتخاب صحیح سایز بر اساس قطر کابل شما: موضوع مهم بعدی سایز کابل شما و سایز سوراخ روی محفظه است؛ اگر قطعه با سایز اشتباهی تهیه کنید باید دردسر تعویض یا تغییر در سوراخکاری را داشته باشید، پس قبل از انتخاب، با مراجعه به pdf راهنمای جامع انتخاب سایز، گلندی با مشخصات قطر کابل خودتان را انتخاب کنید.
سوالات متداول
گلند کابل در چه پروژههایی استفاده میشود؟
چه در پروژه های کوچک مثل برق کشی یک ساختمان، چه در پروژههای بزرگ مثل کارخانه ها یا پالایشگاهها، این قطعه نقش مهمی دارد. این قطعه میتواند در هرگونه محفظه ورودی و خروجی کابل برق و تجهیزات، روشنایی، ارتباطی و حتی مکان های با خطر انفجار مورد استفاده قرار بگیرد.
انواع گلند از نظر جنس کداماند؟
به صورت کلی به ۲ دستهی فلزی و پلاستیکی تقسیم میشوند که نوع فلزی شامل انواع برنجی، استیل، آلومینیوم است