جعبه تقسیم (Junction Box)
جعبه تقسیم برق یا باکس تقسیم یکی از پر طرفدارترین محصولات برق صنعتی است که در برق کشی ساختمان و پروژه های صنعتی و پالایشگاهی به کار گرفته می شود. جعبه تقسیم در واقع یک محفظه پلاستیکی یا فلزی درب دار است که به منظور پوشش، جلوگیری از قابل دید بودن سیم ها و به هم ریختگی آن ها و همین طور ایمن نگه داشتن تجهیزات الکتریکی از جمله اتصالات و لوله های برق در برابر ایجاد اتصالی و همین طور خطراتی مانند ضربه، دمای بالا، رطوبت شدید و گرد و غبار در مسیر کابل ها و سیم ها برای انشعاب گرفتن از سیم های دیگر، در هر سیستم برقی استفاده می شود.
در سیم کشی ساختمان، کابل ها به جعبه تقسیم وارد می شوند و سپس با کمک انواع ترمینال های موجود در آن، سیم ها به هم متصل می شوند و انشعاب هایی نیز ایجاد می کنند. جعبه های تقسیم در انواع مختلفی تولید می گردند که کاربرد های گسترده ای نه تنها در صنعت برق و تاسیسات الکتریکی.
بلکه در تمامی صنایع مختلف پیدا کرده اند. جعبه تقسیم ها را می توان روی سطوح دیواری، به صورت سقفی و یا در قسمت پشت پنل نصب نمود. به بیانی دیگر استفاده از این جعبه ها به این صورت است که کابل ها یا لوله های برق در سیم کشی ساختمان، در قسمت ورودی درون شیار های تعبیه شده داخل جعبه تقسیم قرار می گیرند و سپس به کمک گلند کابل محکم و همین طور ایمن سازی می شوند. سپس با گرفتن انشعاب از سیم های مورد نظر، می توان آن ها را در سمت خروجی جعبه دریافت و به سایر بخش های سیم کشی منتقل نمود.
کاربرد جعبه تقسیم چیست؟
استفاده از جعبه تقسیم از تماس و برخورد افراد با سیم های برق دار جلوگیری می کند و سیم ها را از گرد و غبار، رطوبت، کشش، ضربه، ایجاد آتش و اتصالی محافظت می نماید. جعبه تقسیم همین طور نقشه الکتریکی ساختمان را به چند واحد سازمان دهی می کند و در نتیجه دسترسی و تعمیر قسمتی از برق کشی تسهیل می گردد.
این جعبه ها جایگاه مناسبی نیز برای برد و قطعات الکترونیکی ایجاد می نمایند. چرا که این قطعات بسیار حساس هستند و امکان نصب به صورت مستقیم روی بدنه دستگاه های صنعتی و یا دیوار را ندارند. بنابر این استفاده از جعبه تقسیم علاوه بر این که حفاظت مطلوبی از قطعات الکترونیکی به عمل می آورد، بر زیبایی محیط نیز می افزاید.
جعبه های تقسیم همچنین قابلیت نصب ریل و ترمینال ریلی، به منظور ایجاد عایق های محکم و ایمن برای سیم ها را دارا می باشند؛ به گونه ای که بعضی از آن ها، به نحوی طراحی شده اند که پایه و ریل جهت نصب ترمینال در آن ها تعبیه شده است. متصل کردن سیم ها به طور مستقیم و پیچاندن آن ها به هم، علاوه بر اینکه ایمنی مطلوبی ندارد و صحیح نیست.
برای عمل عایق کاری نیز دردسر ساز خواهد شد؛ چرا که در این صورت عایق کاری به وسیله چسب برق انجام می شود و با گذشت زمان به راحتی آسیب می بیند. استفاده از ترمینال و مخصوصاً ترمینال ریلی این مشکلات را بر طرف کرده و امکان جدا کردن راحت این اتصالات را نیز فراهم می کند.
از کاربرد های دیگر جعبه تقسیم می توان ایجاد فضای مناسب برای نصب انواع کلید و پریز و سوکت های صنعتی اشاره نمود. به طور معمول جعبه های مخصوصی برای کلید های فرمان و قدرت در بازار موجود هستند اما جعبه تقسیم به ما این امکان را می دهد که بتوانیم از ترکیبی از سوکت، کلید و نمایشگر و از این قبیل را در کنار هم بهره ببریم.
انواع جعبه تقسیم کدام اند؟
در درجه اول به خاطر اهمیت بالای امنیت در محیط، درجه حفاظت جعبه تقسیم لازم به بررسی می باشد و به همین خاطر استفاده از جعبه تقسیم IP دار بسیار توصیه می گردد. درجه حفاظت این جعبه تقسیم ها IP 67 می باشد که در نوع خود بسیار ایده آل و کاربردی می باشد.
اگر بخواهیم انواع جعبه تقسیم را بر اساس محل و نوع نصب دسته بندی کنیم، میتوانیم دو نوع جعبه تقسیم نام ببریم. جعبه تقسیم رو کار و جعبه تقسیم تو کار.
جعبه های تقسیم روکار در اصل روی دیوار نصب می شوند و بنابر این در محیط کاملاً به چشم می آیند و به همین دلیل در پروسه طراحی و تولید آن ها به مشخصات ظاهری و جنبه زیبایی نیز توجه می شود. این نوع از جعبه ها به طور معمول در دو تیپ جعبه تقسیم درب مات و جعبه تقسیم درب شفاف تولید و عرضه می شوند.
جعبه تقسیم های درب شفاف برای استفاده در زمانی که تجهیزات داخل جعبه نیاز به بررسی و نظارت دائم داشته باشند مناسب است و درب مات، برای جعبه هایی به کار گرفته می شود که نیازی به نظارت پیوسته بر جزئیات داخل جعبه نیست. لازم به ذکر است که هر دو این ها از جنس ABS مرغوب با مقاومت بالا در برابر رطوبت و خوردگی و همچنین آلودگی می باشند.
جعبه تقسیم تو کار در داخل دیوار قرار می گیرد و پس از عبور دادن سیم ها و انجام کار های انشعاب گیری و غیره، روی آن با گچ پوشانده خواهد شد. به همین دلیل شکل ظاهری این نوع جعبه تقسیم اهمیت چندانی ندارد و بنابر این قیمت آن ها از جعبه تقسیم رو کار کمتر می باشد. استفاده از جعبه تقسیم تو کار، انجام کار تعمیرات و بررسی تجهیزات داخل آن را دشوار می کند زیرا باز کردن دیوار کار ساده ای نیست.
بررسی ساختار جعبه تقسیم نیز امری مهم برای انتخاب بهترین جعبه برای کاربران می باشد. درون بعضی از جعبه های تقسیم 4 عدد جای پیچ و ورودی برای لوله برق وجود دارد که سیم و کابل ها از این طریق به داخل جعبه می آیند. این 4 لوله به صورت مقابل هم قرار می گیرند که یکی از آن ها ورودی، یکی خروجی و دیگری به لامپ متصل می گردد. جعبه های تقسیم عموماً با ابعاد و اشکال مختلفب طراحی و تولید می شوند. برای مثال می توان جعبه های تقسیم را به صورت گرد، مربع و یا مستطیل در ابعاد متفاوت تولید نمود که هر کدام با توجه به تعداد خروجی، برای مکان های مختلف به کار برده می شوند.
انواع جعبه تقسیم بر اساس جنس
یکی از مهم ترین موارد برای انتخاب بهترین و مناسب ترین جعبه تقسیم جنس بدنه آن است. برای محیط ها و مکان های نصب متفاوت، باید جعبه تقسیمی با جنس بدنه مناسب نصب شود تا از ایجاد مشکل و همین طور خطرات احتمالی جلوگیری شود.
در ادامه با انواع مختلف جعبه های تقسیم بر اساس جنس آن ها آشنا شوید.
جعبه تقسیم آلومینیومی (دایکاست)
این نوع جعبه تقسیم از آلیاژ آلومینیوم ساخته می شود و به خاطر دوام بالا، مقاومت در برابر رطوبت و تابش خورشید، ویژگی های حرارتی و مکانیکی ویژه، برای کاربرد های مهندسی مکانیک، صنایع مختلف، بنادر، کشتی سازی، بخش های کشاورزی، اتوماسیون صنعتی و به طور کلی برای مکان هایی با شرایط و کاربرد های سخت بسیار مناسب می باشد. این جعبه ها از درجه حفاظتی IP67 برخوردار هستند و با پوششی از رنگ الکتروستاتیک ضد خش پوشانده می شوند.
این نوع جعبه تقسیم از ورق گالوانیزه تهیه شده و معمولا توسط لایه ای فلز مانند روی پوشانده می شود. این جعبه ها به خاطر مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی و همین طور حفاظت از اتصالات در برابر خطر حرارت، بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع جعبه تقسیم در دو نوع گالوانیزه گرم و سرد ساخته می شود و به خاطر نداشتن زیبایی ظاهری، معمولاً در مکان های صنعتی و سوله ها به کار گرفته می شود.
این نوع جعبه تقسیم به خاطر داشتن ویژگی های منحصر به فرد، کاربرد زیادی پیدا کرده است. خاصیت ضد ضربه بودن و مقاومت مکانیکی و شیمیایی، همین طور عایق بسیار عالی حرارتی و الکتریکی و مقاومت بالا در برابر رطوبت، گرد و غبار و نور خورشید و از همه مهم تر قیمت مناسب، این جعبه تقسیم ها را بسیار محبوب کرده است. جعبه تقسیم پلاستیکی از استحکام بالا و درجه حفاظت IP67 برخوردار بوده و به خاطر ظاهر زیبا و قیمت اقتصادی، بیشترین مصارف آن در ساختمان های مسکونی و اداری می باشد.
جعبه تقسیم پلی کربنات
پلی کربنات یک ماده پلاستیکی است که هم می تواند به صورت شفاف و هم مات به کار گرفته شود. این ماده به دلیل استحکام بالا گزینه بسیار مناسبی برای جاگزین نمودن و استفاده به جای شیشه و پلاستیک، در بخش های صنعتی، اداری، آزمایشگاهی و مسکونی می باشد.
جعبه تقسیم پلی کربنات دارای صفحه مونتاژ فلزی و دربی شفاف یا مات و بسیار مقاوم در برابر آسیب ها و خطراتی مانند ضربه، تغییر شکل یا فرو رفتگی، تغییر رنگ، آتش سوزی و همین طور خطرات اتصالی و برق گرفتگی می باشد. از این نوع جعبه تقسیم ها بیشتر در مکان ها و فضا های باز و محیط های مرطوب استفاده می کنند.
